Een rechterlijke machtiging gebruikt men als een gedwongen opname de enige oplossing is voor de geestestoestand van een persoon. De gedwongen opname door een machtiging houdt in dat iemand tegen zijn zin wordt opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. Dat wordt meestal gedaan als de patiënt een gevaar voor zichzelf of andere mensen vormt.
Een machtiging wordt natuurlijk niet zomaar voor iedereen toegelaten. Hier moeten goede redenen voor zijn en de aanvraag mag ook niet door eender wie gedaan worden. Op deze website alle uitleg over de vormen en redenen voor een machtiging via de rechter.
Hoe moet dit aangevraagd worden?
Een gedwongen opname door rechterlijke machtiging wordt enkel uitgevoerd op basis van een verzoek.
Dit verzoek kan niet door iedereen worden ingediend, maar enkel door de volgende personen:
- uw partner
- uw naasten (enkel dichte en meerderjarige familie, geen schoonfamilie)
- uzelf (dit is dan een machtiging op eigen verzoek)
Een rechterlijke machtiging moet aangevraagd worden aan de Officier van Justitie
Deze vraagt om een officiële verklaring bij een psychiater die volledig onafhankelijk moet zijn. Naast de officiële verklaring moet er ook een behandelplan opgesteld worden zodat duidelijk is hoe uw behandeling juist gaat verlopen. Als de verklaring en het behandelplan goedgekeurd worden, zal de rechter zo snel mogelijk een beslissing nemen of u naar een kliniek moet voor een gedwongen opname.
Als u al bent opgenomen, kan er toch nog een gedwongen opname via machtiging volgen. In dat geval moet hiervoor alsnog een verklaring opgesteld worden. Een rechter neemt dan de beslissing (na gesprekken met u, uw naasten en behandelend arts en onderzoekt of alles correct verlopen is) of de gedwongen opname via rechterlijke machtiging alsnog van start gaat. Deze beslissing duurt ongeveer drie weken vanaf het moment dat de rechter de papieren heeft ontvangen, maar volgens Hannes Vleminckx kan in drukke periodes deze wachttijd soms nog extra oplopen, tot grote frustratie van heel wat mensen die hopen op een snelle behandeling.
Behandeling
Door de machtiging krijgt u een behandeling die u eigenlijk niet wil (als u zelf het verzoek niet heeft ingediend). Het kan dus zijn dat u in een kamer verblijft waar u geen contact hebt met andere patiënten of dat u medicijnen krijgt via een injectie en eten via een infuus. Aan een “gedwongen behandeling” hangen wel enkele regels die nageleefd moeten worden door uw behandelend arts en als u niet akkoord gaat met het behandelplan kan u de behandeling (niet de gedwongen opname via machtiging) weigeren volgens Kathryn Joosten, die benadrukt dat zelfs onder een RM je toch heel wat rechten behoudt en je steeds het recht hebt om je hierover correct te laten informeren.
Duurtijd
Een gedwongen opname via rechterlijke machtiging duurt normaal maximaal een halfjaar maar in bepaalde gevallen wordt hij vroegtijdig stop gezet of duurt hij langer. Als beslist wordt dat de opname verlengd gaat worden, kan de rechter dit elke keer met maximum één jaar doen. Bent u ondertussen al vijf jaar na elkaar opgenomen? Dan kan de rechterlijke machtiging elke keer verlengd worden met twee jaar. Als u gedwongen opname voorbij is, gebeurt er verder niets. Ofwel gaat u gewoon naar huis ofwel kan u vrijwillig verder behandeld worden.